Podstawowe kierunki badawcze Katedry wynikają, co naturalne, z zainteresowań naukowych pracowników i  ich doświadczeń zawodowych. To powoduje ich dużą rozległość tematyczną. Niemniej próbując je przynajmniej zasygnalizować, należałoby wskazać na następujące zagadnienia: występki i wykroczenia o charakterze chuligańskim w polskim prawie karnym, zasady odpowiedzialności za przestępstwa i wykroczenia skarbowe, degresja karania w polskim prawie karnym skarbowym, powrotność do przestępstwa, prawnokarne aspekty vis compulsiva, ze  szczególnym uwzględnieniem przymusu psychicznego, prawne i kryminologiczne aspekty przemocy psychicznej, tj. psychomanipulacja w sektach destrukcyjnych, mobbing, stalking, cyberprzemoc, problematyka prawnokarnej ochrony zwłok, tożsamości elektronicznej, wolności, wolności religijnej, wolności seksualnej i  obyczajności, wybrane problemy bioetyczne i bioprawne, wykroczenia i przestępstwa przeciwko środowisku, a także wybrane aspekty procedury wykroczeniowej. Efektem badań w obrębie wyżej wskazanych zagadnień są wszystkie formy pisarstwa naukowego, począwszy od monografii, przez artykuły i wystąpienia konferencyjne, do komunikatów i sprawozdań. Wśród ważniejszych publikacji monograficznych obecnych pracowników Katedry, które ukazały się nakładem wydawniczym w ostatnim czasie, należy wymienić: W. Cieślak, Występki i wykroczenia o charakterze chuligańskim w polskim prawie karnym, Warszawa 2018; K. Frąckowiak, Nielegalny e-hazard. Studium prawnokarne i kryminologiczne, Olsztyn 2018; M. Romańczuk-Grącka, Pojęcie i funkcje przymusu psychicznego w prawie karnym, Warszawa 2020; M. Kurzyński, Karalność w prawie karnym skarbowym. Wybrane zagadnienia degresji karania, Olsztyn 2016; Między stabilnością a zmiennością prawa karnego: dylematy ustawodawcy, (red.) W.  Cieślak, M.  Romańczuk-Grącka, Olsztyn 2017; Węzłowe problemy prawa karnego skarbowego, (red.) M. Kurzyński, K. Krzeszowska, Olsztyn 2017. Z kolei spośród publikacji pracowników Katedry w periodykach i pracach zbiorowych, jako swego rodzaju reprezentatywne dla ich zainteresowań naukowych, można wskazać na następujące pozycje: W.  Cieślak, Nawiązka [rozdz. III, §  24], [w:] Kary i inne środki reakcji prawnokarnej, (red.) M. Melezini, Seria: System Prawa Karnego, t. 6, Warszawa 2016; M. Romańczuk-Grącka, M. Gornowicz, Problemy racjonalizacji polityki kryminalnej w  zakresie nielegalnego posiadania narkotyków, „Przegląd Policyjny” 2016, nr 26(2); W. Cieślak, T. Kanty, Przesłanki tymczasowego zawieszenia w czynnościach zawodowych adwokata i aplikanta adwokackiego, „Palestra” 2017, nr 1–2; J. Grabowska, Zasadnicze cechy recydywistów przestępstw przeciwko mieniu w woj. warmińsko-mazurskim w świetle badań empirycznych, „Studia Prawnoustrojowe” 2018, nr 41; M. Kurzyński, Prognozowane zmiany zasad składania zawiadomienia o czynnym żalu w świetle projektu ustawy o elektronizacji doręczeń oraz zmianie niektórych innych ustaw, „Studia Prawnoustrojowe” 2020, nr 48; M. Romańczuk-Grącka, Zakaz dowodowy co do faktów objętych tajemnicą spowiedzi, „Studia Prawnoustrojowe” 2020, nr 49; K. Frąckowiak, Granice kryminalizacji przestępstwa wyzysku kontrahenta (konsumenta) z art. 304 § 2 i 3 Kodeksu karnego, „Studia Prawnoustrojowe” 2020, nr 50; A. Chodorowska, Niezgodne z prawem usuniecie drzewa  – delikt administracyjny czy wykroczenie?, [w:] Model współczesnego prawa wykroczeń: teoria a praktyka, (red.) A. Kalisz, A. Sadło-Nowak, Szczytno 2020. Pracownicy Katedry współpracowali także z  Fundacją „Ubi societas, ibi ius”, która w 2011 roku przystąpiła do procesu wydawania wielotomowej Wielkiej encyklopedii prawa. W wyniku tej współpracy w 2018 roku ukazała się Wielka encyklopedia prawa, t. 13: Prawo karne, red. nacz. B. Hołyst; zastępca red. nacz. R. Hauser; red. nauk. t. 13 A. Bałandynowicz, S. Pikulski, J. Warylewski, Warszawa 2018. Współautorami tomu 13 Wielkiej encyklopedii prawa są m. in.: prof. dr hab. W. Cieślak, dr hab. K. Frąckowiak, dr hab. P. Palka, dr A. Chodorowska, dr J. Grabowska, dr M. Romańczuk-Grącka i dr M. Kurzyński. Opracowali oni łącznie ponad 100 haseł z zakresu prawa karnego sensu largo. Katedra od 2011 roku organizuje cykl ogólnopolskich konferencji naukowych pod nazwą Warmińska Konferencja Nauk Penalnych, których celem jest wymiana poglądów teorii i  praktyki na fundamentalne problemy dostrzegane w  obszarze nauk penalnych. Do tej pory odbyły się cztery edycje w 2011, 2013, 2015 roku, a ostatnia IV Warmińska Konferencja Nauk Penalnych „Między stabilnością a zmiennością prawa karnego. Dylematy ustawodawcy” odbyła się w dniach 16–17 października 2017 roku w Olsztynie. Wydarzenie to miało charakter wyjątkowy, gdyż było połączone z  panelem upamiętniającym sylwetkę i  dorobek naukowy śp. prof.  dr.  hab.  Stanisława Pikulskiego, założyciela, wieloletniego Dziekana Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie oraz Kierownika Katedry Prawa Karnego Materialnego. Wszystkie cykle Warmińskich Konferencji Nauk Penalnych spotkały się z uznaniem uczestników, których liczba przybywała z każdą kolejną konferencją. Katedra od 2014 roku organizuje też warsztaty jurydyczne z  zakresu prawa karnego, zainicjowane przez dr hab. M. Lemonnier. Najbliższe plany Katedry dotyczą poszerzenia oferty wydawniczej o nowy cykl publikacji „Glosator Warmiński”, którego inicjatorem jest prof. dr hab. W. Cieślak. Istotnym wydarzeniem ważnym dla Katedry było uroczyste otwarcie w Bibliotece Uniwersyteckiej 6 grudnia 2019 roku księgozbioru śp. prof. dr. hab. Stanisława Pikulskiego. Obejmuje on prawie 2000 woluminów z zakresu nauk prawnych oraz historii, filozofii, socjologii, psychologii i ekonomii