Katedra Postępowania Karnego i Prawa Karnego Wykonawczego powstała w 2020 roku z połączenia dwóch Katedr: Katedry Prawa Karnego Wykonawczego i Psychologii Sądowej oraz Katedry Postępowania Karnego. Obie te Katedry miały wspólną genezę. W 2001 r. wraz z powstaniem nowego w strukturze Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Wydziału Prawa i Administracji utworzono w jego ramach Katedrę Prawa Karnego Materialnego.

Katedra jeszcze w tym samym 2001 roku zmieniła nazwę na Katedrę Prawa Karnego Materialnego i Procesu Karnego. W 2005 roku ze struktury Katedry wyodrębnione zostały samodzielne jednostki, przekształcone w samodzielne Katedry: Prawa Karnego Materialnego, Procesu Karnego, Kryminologii i Polityki Kryminalnej oraz Kryminalistyki i Medycyny Sądowej. Pierwotnie jednolita struktura organizacyjna Katedry skupiała pracowników naukowo-dydaktycznych reprezentujących szeroko rozumiane nauki penalne.

W 2015 roku nastąpiło wyodrębnienie ze struktury Katedry Prawa Karnego Materialnego samodzielnej jednostki: Katedry Prawa Karnego Wykonawczego i Psychologii Sądowej. Powstałą Katedrę objęła kierownictwem dr hab. Krystyna Szczechowicz, prof. UWM.

W 2020 roku na skutek reorganizacji wewnętrznej struktury Wydziału Prawa i Administracji dotychczasowe Katedry: Prawa Karnego Wykonawczego i Psychologii Sądowej oraz Procesu Karnego, zostały ze sobą połączone tworząc Katedrę Postępowania Karnego i Prawa Karnego Wykonawczego.

Tytuły profesorskie pracowników Katedry

2013 » Jerzy Kasprzak

Habilitacje pracowników Katedry

2004 » Jerzy Kasprzak na podstawie rozprawy Otoskopia kryminalistyczna (na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego)

2015 » Elżbieta Żywucka-Kozłowska na podstawie rozprawy Relacje rodzinne sprawców zabójstw. Aspekty kryminologiczne (na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Białymstoku)

2016 » Krystyna Szczechowicz na podstawie rozprawy Przyczyny niepoczytalności i umieszczenie w zakładzie psychiatrycznym sprawcy śmierci człowieka (na Wydziale Prawa i  Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie)

2016 » Justyna Karaźniewicz na podstawie rozprawy Instytucja sygnalizacji w polskim procesie karnym (na Wydziale Prawa i  Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie)

Doktoraty pracowników Katedry

1999 » Elżbieta Żywucka-Kozłowska na podstawie rozprawy Prawno-kryminalistyczne aspekty identyfikacji nn. zwłok ludzkich (na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie)

2000 » Mirosław Lisiecki na podstawie rozprawy Sprawcy i ofiary zabójstw homoseksualnych. Studium kryminologiczne (na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Białymstoku)

2005 » Justyna Karaźniewicz na podstawie rozprawy Bankowe oszustwo kredytowe – aspekty normatywne, kryminologiczne i polityczno-kryminalne (na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu)

2006 » Piotr Starzyński na podstawie rozprawy Postępowanie zabezpieczające w  polskim procesie karnym (na Wydziale Prawa Uniwersytetu w  Białymstoku)

2007 » Krystyna Szczechowicz na podstawie rozprawy Kontrola rozmów telefonicznych w polskim procesie karnym a prawa człowieka (na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Białymstoku)

2011 » Robert Dziembowski na podstawie rozprawy Zniesławienie w świetle prawa karnego na tle porównawczym (na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie)

2012 » Rossana Broniecka na podstawie rozprawy Uzasadnienie wyroku w polskim postępowaniu karnym (na Wydziale Prawa i  Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie) 

2012 » Marta Kowalczyk-Ludzia na podstawie rozprawy Uniewinnienie. Studium procesowo-kryminalistyczne (na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie)

2012 » Marta Werbel-Cieślak na podstawie rozprawy Rola przepisów o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za  czyny zabronione pod groźbą kary w polskim systemie prawnej ochrony środowiska (na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego)

2013 » Robert Szostak na podstawie rozprawy Przestępstwo seksualnego wykorzystywania małoletniego w  teorii i  praktyce  – na tle porównawczym (na Wydziale Prawa i  Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie)

2013 » Katarzyna Pruszkiewicz-Słowińska na podstawie rozprawy Rola pokrzywdzonego w sprawie o porwanie dla okupu – aspekty prawno-wiktymologiczne (na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie)